ԱՐՑԱԽԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ

Ծիծեռնավանք 20 Հուշարձան

ԼՂՀ (Երկիր) / Քաշաթաղ (Շրջան) / Ծիծեռնավանք (Գյուղ)

Տեղադրություն

Ծիծեռնավանք կամ Ծիծառնուվանք գյուղը, ուր կանգուն է համանուն մեծահռչակ վանքի եկեղեցին, գտնվում է Աղավնագետի աջ ափին, նույն կողմից նրա հետ միախառնվող Խոզնավար եւ Բայանդուր վտակների միջեւ:

Սամվել Կարապետյան, Հայ մշակույթի հուշարձանները Խորհրդային Ադրբեջանին բռնակցված շրջաններում, Երևան, 1999, էջ 141:

Պատմություն
13 դ․

Մատենագիր աղբյուրներում սրա գոյությունը վկայված է XIII դարից սկսած: Այն Տաթեւ վանքին հարկատու 681 գյուղերից մեկն էր (տարեկան վճարում էր տուրք 10 արծաթ):

Ստեփանոս Օրբելյան, Սյունիքի պատմության, Երեւան, 1986, էջ 399։
Սամվել Կարապետյան, Հայ մշակույթի հուշարձանները Խորհրդային Ադրբեջանին բռնակցված շրջաններում, Երևան, 1999, էջ 141:

19 դ․

XIX դարի վերջին հինավուրց գյուղն արդեն հայտնի էր Զեյվա անունով:

Սամվել Կարապետյան, Հայ մշակույթի հուշարձանները Խորհրդային Ադրբեջանին բռնակցված շրջաններում, Երևան, 1999, էջ 141:

Բնակչություն

Այստեղ բնակվում էին շուրջ 100 տուն թուրքեր (ըստ երեւույթին թրքացած քրդեր) եւ ընդամենը 25 տուն հայեր:

Ա-Դօ, Հայ-թրքական ընդհարամները Կովկասում 1905–06 թթ., Երեւան, 1907, էջ 262։
Սամվել Կարապետյան, Հայ մշակույթի հուշարձանները Խորհրդային Ադրբեջանին բռնակցված շրջաններում, Երևան, 1999, էջ 137:

1905 թ․

Վերջիններիս թվաքանակը անփոփոխ էր մնացել նաեւ 1905 թ., այսինքն՝ մինչեւ հայ-թրքական ընդհարումները: Ճիշտ է «Զեյվա գիւղից ժողովուրդը փախաւ նախքան մեծ հարձակումը...», այնուամենայնիվ նա էլ «...ունեցաւ 5 զոհ եւ բացի այդ՝ ենթարկւեց կողոպուտի, կորցնելով ունեցած գոյքի կէսից աւելին եւ քոչեց գիւղից, այլ եւս անկարող լինելով ապրել այդտեղ»: Հինավուրց գյուղը գրկվեց իր վերջին բնիկ բնակիչներից:

«Մշակ», 1906, N 56, 14 մարտի։
Ա-Դօ, Հայ-թրքական ընդհարամները Կովկասում 1905–06 թթ., Երեւան, 1907, էջ 262։
Սամվել Կարապետյան, Հայ մշակույթի հուշարձանները Խորհրդային Ադրբեջանին բռնակցված շրջաններում, Երևան, 1999, էջ 137:

Պատմություն

Խորհրդային տարիներին, Զեյվա՝ վերանվանված պատմական Ծիծեռնավանքը կրկին վերանվանվեց, այս անգամ` Գյուսուլու:

Սամվել Կարապետյան, Հայ մշակույթի հուշարձանները Խորհրդային Ադրբեջանին բռնակցված շրջաններում, Երևան, 1999, էջ 141:

Նկարագրություն

Ծիծեռնավանքի մերձակայքում գոյություն ունեն մի քանի հնավայրեր:

Սամվել Կարապետյան, Հայ մշակույթի հուշարձանները Խորհրդային Ադրբեջանին բռնակցված շրջաններում, Երևան, 1999, էջ 151:

Անվանում	Հիշ. ժամանակը	Ստուգաբանություն
Զեյվա	19 դ․
Գյուսուլու
Ծիծառնուվանք