ԱՐՑԱԽԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ

Դաստափոր 8 Հուշարձան

Ադրբեջան (Երկիր) / Հյուսիսային Արցախ (Տարածք) / Դաշկեսան (Շրջան) / Դաստափոր (Գյուղ)

Տեղադրություն

Գտնվում է շրջկենտրոնից 12 կմ հարավ-արևմուտք՝ Գանձակ գետի ձախ վտակ Դաստափորի ձախակողմի հարավահայաց ձորալանջին, ծովի մակերևույթից 1250-1330 մ բարձրության վրա:

Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երեւան, 2004, էջ 207:

Պատմություն

Ըստ Սարգիս երեց գրչի ստեղծած երկու ձեռագրերի՝ Դաստափորը Դաստափյուր անվամբ, գրավոր աղբյուրներում հիշվում է ԺԷ դարի 2-րդ կեսից: Ձեռագրերից մեկը՝ «Աւետարան» է (ստացող՝ Եարամիշ). գրվել է 1671-1673 թթ: Մյուսը՝ 1673-1674 թթ. գրված, «Մաշտոց» է:

«ՑՁԲ», էջ 385, ձեռագիր N 6476:
Բարխուտարեանց Մ., Արցախ, էջ 264:
«ՑՁԱ», ձեռագիր N 3576:
Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երևան, 2004, էջ 207-209:

Հուշարձաններ

ԺԷ դարի կառույց է մեզ հասած ու իր չափերով բավական ընդարձակ եկեղեցին: Նման եկեղեցու կարիք կարող էր ունենալ առնվազն 2-3 հազար բնակիչ ունեցող գյուղը: Դաստափորի բազմամարդության մասին է վկայում նաև տեղում գոյություն ունեցող 2-րդ՝ ավելի փոքր եկեղեցին, և իրարից ոչ հեռու գտնվող գերազանցապես անմշակ տապանաքարերով մի քանի գերեզմանոցները:

Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երեւան, 2004, էջ 209:

Բնակչություն
18 դ․

Դաստափորը հայաթափ է եղել ԺԸ դարի կեսերին և շուրջ մեկ դար մնացել անբնակ: ԺԹ դարի 2-րդ կեսին գյուղատեղիի տարածքում հանգրվան են գտել խաշնարած սակավաթիվ թուրքեր:

Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երեւան, 2004, էջ 209:

Հուշարձաններ
1899 թ․

Դաստափորի տարածքում բազմաթիվ դամբարանաբլուրների պեղումներ ու ուսումնասիրություններ է իրականացրել գերմանացի հնագետ Է. Ռյոսլերը 1899 թ., ցույց է տվել, որ դրանք վերաբերում են բրոնզ-երկաթ անցումային դարաշրջաններին:

Реслер Э., Археологическия изыскания в Закавказье , "Кавказ", Тифлис, 1903, N 179, c. 2.
Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երևան, 2004, էջ 210:

Տեսակը Լուսանկար
Ուղղությունը ⇓ Հարավից
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 1980 — 1982 թթ․

Անվանում	Հիշ. ժամանակը	Ստուգաբանություն
Դաստափյուր	17 դ․

Բնակչության թվաքանակին վերաբերող վիճակագրական տվյալների համադրումը ներկայացնում է հետևյալ պատկերը.

Թվական	Թուրք տուն	Թուրք արական	Թուրք իգական	Թուրք ընդամենը	Նշումներ	Աղբյուր
1886	223	720	651	1371		“Елисаветопольская губерния. свод статистических данных, извлеченных из посемейных списков населения Кавказа”, Тифлис, 1888, с. 80-81. Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երևան, 2004, էջ 210:
1908				1557		"Кавказский календарь на 1910 г.", Тифлис, 1909, с. 248. Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երևան, 2004, էջ 210:
1914				457		“Кавказский календарь на 1915 г.”, Тифлис, 1914, с. 116. Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երևան, 2004, էջ 210: