ԱՐՑԱԽԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ

Աղդամ 2 Հուշարձան

ԼՂՀ (Երկիր) / Աղդամ (Շրջան) / Աղդամ (Շրջկենտրոն)

Պատմություն

Ժամանակակից Աղդամ քաղաքի տարածքը մինչեւ XVII դարի 2-րդ կեսն անմարդաբնակ էր. այն, փաստորեն, որսատեղի էր (նշվում է, որ Փանահ խանը (1747-60) Շուշիին տիրանալուց հետո ներկայիս քաղաքի տեղում որսորդների համար իբրեւ գիշերատեղ կառուցել էր տվել մի քարաշեն տուն։ Ավելի ուշ Փանահն ու նրա հաջորդները Աղդամն օգտագործում էին իբրեւ ձմեռոց։

"Кавказ", 1883, N 212, Էջ 2։
Սամվել Կարապետյան, Հայ մշակույթի հուշարձանները Խորհրդային Ադրբեջանին բռնակցված շրջաններում, Երևան, 1999, էջ 222:

Աղդամի առաջին բնակիչները նույն Փանահի հովանավորությամբ Ղարադաղի շրջանից հրավիրված ազերի թուրքեր էին։ Հետագայում Աղդամը համալրվեց Պարսկաստանի նաեւ այլ շրջաններից եկած թուրք ցեղերով, եւ նորահիմն բնակավայրը ձեւավորվեց որպես գյուղ։

"Кавказ", 1883, N 212, Էջ 2։
Սամվել Կարապետյան, Հայ մշակույթի հուշարձանները Խորհրդային Ադրբեջանին բռնակցված շրջաններում, Երևան, 1999, էջ 222-223:

Նկարագրություն
1805 թ․

1805 թ. այն արդեն «մեծ գյուղ էր»։ 1868 թ. ի վեր Աղդամում յուրաքանչյուր կիրակի գործում էր տոնավաճառը։ 1868–70թթ. ընթացքում գյուղում կառուցվել էր նաեւ մզկիթ։

Վ. Պոտտո, Ղարաբաղի առաջին կամավորները, Երեւան, 1976, էջ 14։
Ш. С. Фатуллаев, Градостроительство и архитектура Азербайджана XIX - начала XX века, Ленинград, 1986, էջ 264-265։
Սամվել Կարապետյան, Հայ մշակույթի հուշարձանները Խորհրդային Ադրբեջանին բռնակցված շրջաններում, Երևան, 1999, էջ 223:

Բնակչություն
1886 թ․

1886-ին Աղդամում արդեն հաշվում էին 99 տուն թուրք բնակիչ (458 շունչ), իսկ 1914-ին՝ 260 շունչ (նվազման պատճառը մեզ հայտնի չէ)։

"Свод статистических данных извлеченных из посемейных списков населения Кавказа. Елисаветопольская губерния", Тифлис, 1888, էջ 13:
"Кавказский Календарь на 1915 г.", Тифлис, 1914, էջ 83:
Սամվել Կարապետյան, Հայ մշակույթի հուշարձանները Խորհրդային Ադրբեջանին բռնակցված շրջաններում, Երևան, 1999, էջ 223:

Պատմություն
1930 թ․

Խորհրդային տարիներին (1930-ից) Աղդամը վերածվեց համանուն շրջանի կենտրոնի եւ դարձավ քաղաքային բնակավայր։