Սբ. Հովհաննես Եկեղեցի :: ԱՐՑԱԽԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ

Սբ. Հովհաննես Եկեղեցի 1905 թ․

Ադրբեջան / Հյուսիսային Արցախ / Թոուզ / Կրզեն

Պատմություն

Սբ. Հովհաննեսը հիշվում է որպես ծխական եկեղեցի:

Եկեղեցու Սբ. Հովհաննես անունը ավանդվել է Մ. Բարխուտարյանցի շնորհիվ (տե՛ս նրա՝ Արցախ, Բագու, 1895, էջ 59): Այլուստ վկայված չէ:
Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երևան, 2004, էջ 290:

Սբ. Հովհաննես եկեղեցին թեև կանգուն էր, բայց չուներ իր ծխատեր քահանան. որպես կանոն՝ ժամերգությունը կատարում էին Շամշադին գավառի տարբեր գյուղերից ժամանակ առ ժամանակ այցելող շրջիկ քահանաները:

Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երեւան, 2004, էջ 290:

1905 թ․

Եկեղեցին հիմնահատակ ավերվել է 1905 թ. նոյեմբերին. «Եկեղեցու աւերումը կատարվել է յայտնի թուրք վաճառական Հաջի-Ամիրխանի նախաձեռնությամբ և ղեկավարութեամբ: Այդ վաճառականը, որ գտնվում էր Աղստաֆայում և յայտնի էր իբրև լուրջ ու ազդեցիկ մի անձնաւորութիւն. գլուխ է կանգնել այդ չարագործութեան: Եկեղեցին աւերելուց յետոյ, վերցրել նրա անօթեղենը, գրքերը և զանգակները»: Եկեղեցու ավերման մասին վկայում են նաև արխիվային վավերագրերը:

«Մշակ», 1906, N 65, էջ 3:
Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 35, ց. 1, գ. 559, թ. 61, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3874, թ. 129-130:
Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երևան, 2004, էջ 290: