Դպրոց :: ԱՐՑԱԽԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ

Դպրոց 1921 թ․

Ադրբեջան / Հյուսիսային Արցախ / Արծվաշեն

Պատմություն
1907 թ․

Կրթական գործի սկզբնավորման փորձերը սկսվել են դեռևս 1907 թ.:

Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երեւան, 2004, էջ 533:

1915 — 1917 թթ․

1915-1917 թթ. գյուղում կրոն և ռուսաց լեզու է դասավանդել Եղիշե վարդապետը, իսկ հայերենի ուսուցմամբ՝ Հովսեփ և Սոֆյա ամուսինները: Վերջիններիս մոտ ուսում ստացած Հերիք Դալլաքյանը, Ռաֆայել Սարդարյանը և ուրիշներ հիմնել են իրենց մասնավոր փոքրիկ դպրոցները:

Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երեւան, 2004, էջ 533:

1918 թ․

1918/1919 ուստարում գյուղում գործել է արական միդասյա տարրական դպրոց:

Խուդոյան Ս., Արեւելահայ դպրոցները 1830-1920 թվականներին, Երեւան, 1987, էջ 485:
Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երևան, 2004, էջ 533:

1921 թ․

Արծվաշենում պետական դպրոց բացվել է 1921 թ.: Շենքը կառուցել էր ռուսաստանյան «Զեմստվո» ընկերությունը: 1922 թ. աշնանը դպրոցի տնօրեն է նշանակվել Մ. Աստվածատրյանը: Դպրոցն ուներ իր մանկական թատրոնը, ուր աշակերտները ներկայացրել են Հովհ. Թումանյանի «Գիքորը» և այլ ստեղծագործություններ: Հետագայում գյուղում բացվել է ևս երկու դպրոց. այս երեք դպրոցներն ունեցել են 1500 աշակերտ: Վերջին տասնամյակներին, սակայն, բնակչության արտահոսքի պատճառով սովորողների քանակը պակասել էր: Արծվաշենի անկման նախօրյակին գյուղում գործում էր ընդամենը մեկ դպրոց:

Այս տեղեկությունները քաղել ենք Աշոտ Պետրոսյանի անտիպ հոդվածից: Այն սիրահոժար մեզ է տրամադրել հեղինակը, որի համար հայտնում ենք խորին շնորհակալություն:
Այունց Լ., Միքայել Աստվածատրյան. Հայրենիքի պաշտպանն ու հայրենասեր գործիչը, Երևան, 2000, էջ 59-60:
Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երևան, 2004, էջ 533: