Հիվանդանոց :: ԱՐՑԱԽԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ

Հիվանդանոց 19 դ․

Ադրբեջան / Հյուսիսային Արցախ / Գանձակ / Գանձակ

Պատմություն
19 դ․

Հիվանդանոցի վերաբերյալ առաջին վկայությունը վերաբերում է ԺԹ դարի կեսերին: Այն հիմնվել էր թուրքական թաղում:

«Կռունկ Հայոց աշխարհին», 1861, էջ 358:
Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երևան, 2004, էջ 39:

1848 թ․

Հանրօգուտ այս հաստատության հիմնումը Գանձակում խիստ էական էր՝ ոչ միայն սովորական հիվանդությունների, այլ նաև համաճարակների բուժման պատճառով: Հայտնի են, օրինակ, 1848 և 1857 թվականներին բռնկված խոլերայի համաճարակի դեպքերը, երբ «...մայրերն ձգում էին երեխաներին և փախչում սարերը»: Քաղաքի ազգաբնակչությունն այդօրինակ սարսափների ենթարկվել է նաև 1871 թ. սեպտեմբերի 25-ից նոյեմբերի 10-ը:

«Նոր-Դար», 1892, N 106, էջ 2:
«Արարատ», 1871, էջ 470:
Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երևան, 2004, էջ 39:

1899 թ․

Քաղաքի ընդարձակման և բնակչության աճին զուգընթաց՝ կարիք է զգացվում նոր հիվանդանոցի: Այդ խնդիրը լուծվում է 1899 թ. Մկրտիչ Աֆանասյանի նվիրատվության շնորհիվ: Վերջինս «...նուիրել է Գանձակին մի մեծ շինութիւն իւր բակով՝ հիւանդանոց բանալու համար, 20.000 անձեռնմխելի գումար աղքատ հիւանդներին բժկելու համար և առանձին 8000 ր. այդ շինութիւնը հիւանդանոցի յարմարեցնելու համար»: Ի դեպ, միայն ապագա հիվանդանոցի համար նվիրաբերված այդ շենքը գնահատվել էր ավելի քան 30.000 ռուբլի:

Մկրտիչ Աֆանասյանը ԺԹ դ. վերջերի և Ի դ. սկզբների հայտնի դեմքերից էր: Բավական է նշել նրա միջոցներով Գանձակի Սբ. Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցու բակում կառուցված հայոց ուսումնարանի շենքը:
«Նոր-Դար», 1900, N 206, էջ 2:
Նաև՝ «Մուրճ», 1899, N 6, էջ 724:
«Մշակ», 1910, N 127:
Տե՛ս նաև «Նոր-Դար», 1899, N 112, էջ 1, 1902, N 49, էջ 3:
Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երևան, 2004, էջ 39: