Խոսրով նահատակ Գերեզման :: ԱՐՑԱԽԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ

Խոսրով նահատակ Գերեզման

Ադրբեջան / Հյուսիսային Արցախ / Գանձակ / Գանձակ

Պատմություն
1893 թ․

1893 թ. հնավայր այցելած ֆրանսուհի տիկին Շանթրը նշել է. «Շրջապատող գերեզմանոցի այցելությունը ոչ պակաս հետաքրքիր է: Այն բնավ լքված չէ, քանի որ այնտեղ դեռ կատարվում են թաղումներ: Կոթողները ագուցված են դեպի արևելք շրջված մի որմնախորշի մեջ: Մեծամասնությունը պատկերազարդ են և կրում են գեղեցիկ արձանագրություններ, կան նաև այլաբանություններ: Երիտասարդ մի աղջկա կամ կնոջ գերեզմանը ճանաչվում է մկրատով, հայելիով, ջրամաններով, օծանելիքի սրվակներով և կանացի այլ պարագաներով: Մեկ ուրիշի վրա քանդակված է զինավառ հեծյալ: Այս գերեզմանների մեջ աչքի է ընկնում մեկը, որն անզուգական է իր տեսակի մեջ. կոթողը բացակայում է, սակայն այն փոխարինված է ամբողջովին թամբված և սանձած ձիով»:

M. Chantre, A travers l’Arménie russe, Paris, 1893, p. 6-7 (բնագրում՝ La plupart sont peintes, et portent de belles inscriptions; on y voit aussi des sujets allégoriques. La tombe d’une jeune fille ou d’une jeune femme se reconnaît aux ciseaux, miroir, aiguières, vases à parfums et autres accessoires féminins; celle d’un guerrier, aux armes et au cheval sculptés sur son monument. Parmi ces tombes s’en distingue une, unique en son genre: la stèl manque, mais elle est remplacée par un cheval en pierre tout sellé et bridé).
Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երևան, 2004, էջ 62: