ԱՐՑԱԽԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ

Փարաջան 4 Հուշարձան

ԼՂՀ (Երկիր) / Քաշաթաղ (Շրջան) / Փարաջան (Գյուղ)

Տեղադրություն

Գավառի պատմական գյուղերից մեկն է: Գտնվում է Հարարից 2 կմ հյուսիս-արեւելք, ծ.մ. 1210-1290 մ բարձրության վրա, Խաչգետիկի աջ վտակի ափին, ԼՂՀ Հադրութի շրջանի արեւմտյան սահմանից հազիվ 0,5 կմ հեռավորության վրա:

Սամվել Կարապետյան, Հայ մշակույթի հուշարձանները Խորհրդային Ադրբեջանին բռնակցված շրջաններում, Երևան, 1999, էջ 183:

Բնակչություն
19 դ․

XIX դ. գյուղում հաստատվել են խաշնարած թուրքերը: 1914 թ. դրանց թիվը հասել էր 494 շնչի:

"Кавказский Календарь на 1915 г.", Тифлис, 1914, էջ 193։
Սամվել Կարապետյան, Հայ մշակույթի հուշարձանները Խորհրդային Ադրբեջանին բռնակցված շրջաններում, Երևան, 1999, էջ 183:

1905-1906 թթ. հայ-թուրքական ընդհարումներ
1906 թ․

1906 թ. հայ-թուրքական ընդհարումների ժամանակ Փարաջանի թրքացած քրդերն առավել անհանգիստ տարրերից էին. մասնավորապես, հայաբնակ Վաղավեր եւ Արփագետիկ գյուղերի ավերն ու թալանը դրանց ձեռքի գործն էր: Նշված երկու հայ գյուղերի բնակիչներն ապաստան էին գտել առավել հուսալի Խծաբերդ գյուղում, իսկ երիտասարդները, ջոկատ կազմելով (14 հոգի), սկսել էին կռվել իրենց գյուղերն ավերող թուրքերի դեմ: Ջոկատի վերջին մարտը տեղի էր ունեցել Փարաջանի մոտակայքում գտնվող մի հին ջրաղացի մոտ. «... 14 քաջ երիտասարդներ, որոնք Ֆարաջան թուրք գիւղի մօտ կռւի բռնւելով՝ նեղն ընկած մտան մի ջրաղաց: Երկու օրւայ հերոսական դիմադրութիւնից յետոյ, պատմում են, խուժանը հրդեհեց ջրաղացը, պաշարւածները գերադասեցին իրենց ձեռքով սպանւել. նախ նրանք փչացրին բոլոր զէնքերը եւ ապա իրենց դաշոյններով ինքնասպան եղան եւ ընկան հերոսաբար: Այս անօրինակ մարտիրոսութիւնը, որ տեղի ունեցաւ յունվարի 27-ին, սարսափ ազդեց նոյն իսկ գազանացած խուժանի վրա»:

Ա-Դօ, Հայ-թուրքական ընդհարումները Կովկասամ (1905-06թթ.), Երեւան, 1907, էջ 242։
Սամվել Կարապետյան, Հայ մշակույթի հուշարձանները Խորհրդային Ադրբեջանին բռնակցված շրջաններում, Երևան, 1999, էջ 183-184:

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը ընդհանուր
Ուղղությունը ⇐ Արևմուտքից
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Սեւ-սպիտակ նեգատիվ