Սբ. Մինաս Եկեղեցի :: ԱՐՑԱԽԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ

Սբ. Մինաս Եկեղեցի

ԼՂՀ / Շահումյան / Գյուլիստան

Պատմություն

Գյուղամիջի զույգ եկեղեցիներից հինն էր. «Գիւղիս հիւսիսային ծայրում կայ մի հնաշէն եկեղեցու աւերակ, որ շինուած է եղել ամբողջ սրբատաշ քարով և կոչուում է այժմ սուրբ Մինաս»: Վերջինիս հյուսիսային որմին տակավին ԺԹ դարավերջին պահպանված շինարարական արձանագրությունն ավանդել է եկեղեցու կառուցման ժամանակը (1659 թ.) և նախաձեռնողների անունները:

Բարխուտարեանց Մ., Արցախ, Բագու, 1895, էջ 241:
Սամվել Կարապետյան, Հայաստանի պատմություն, Մռավականք, հ. Դ, Երևան, 2019, էջ 55-59:

Որպես գրչության վայր՝ հիշվում է 1692 թ.:

Մայր ցուցակ հայերէն ձեռագրաց Մաշտոցի անուան Մատենադարանի, հ. Դ, Երեւան, 2008, էջ 130:
Սամվել Կարապետյան, Հայաստանի պատմություն, Մռավականք, հ. Դ, Երևան, 2019, էջ 59:

1881 թ. օգոստոսին գյուղ այցելած Րաֆֆին այս եկեղեցու մասին տարակուսանքով նշում է. «Հին եկեղեցին ավերակ է, այժմ նույն գյուղացիները, որ նրա մեջ մկրտվել են, նրա սերունդը հազար անգամ համբուրել են, նրա մեջ պահում են իրանց ոչխարները»:

Րաֆֆի, Երկու ամիս Աղվանից և Սյունյաց աշխարհներում, Երկերի ժողովածու, հ. 8, Երևան, 1963, էջ 586:
Սամվել Կարապետյան, Հայաստանի պատմություն, Մռավականք, հ. Դ, Երևան, 2019, էջ 59:

Եկեղեցին ավերակ վիճակում էր նաև Ե. Լալայանի այցելության ժամանակ. «Գիւղում կայ մի հին աւեր...»:

Լալայեան Ե., Գանձակի գաւառ, «Ազգագրական հանդէս», 1899, գիրք Ե, էջ 331:
Սամվել Կարապետյան, Հայաստանի պատմություն, Մռավականք, հ. Դ, Երևան, 2019, էջ 59:

1960-ական թվականներին հազիվ նշմարվում էին հիմնապատերը:

Դիվան հայ վիմագրության, Արցախ, պրակ V, կազմ.՝ Ս. Բարխուդարյան, Երևան, 1982, էջ 248:
Սամվել Կարապետյան, Հայաստանի պատմություն, Մռավականք, հ. Դ, Երևան, 2019, էջ 59:

Արձանագրություն, Հայերեն, Շինարարական

Հյուսիսային որմին տակավին ԺԹ դարավերջին պահպանված շինարարական արձանագրությունն ավանդել է եկեղեցու կառուցման ժամանակը (1659 թ.) և նախաձեռնողների անունները.

Կամաւն աստուծոյ շինեցինք խորանս տանուտէրն՝ Ուլուխան, աշխատողք երկու՝ տէր Դաւիթն, Սպարապետն, պտղն (պտղաբերողքն), առ հասարակ ժողովուրդքն. թվ(ին) ՌՃԸ (1659):

Հրատ. Բարխուտարեանց Մ., Արցախ, Բագու, 1895, էջ 241: Դիվան հայ վիմագրության, պրակ V, էջ 248: