Ուղղանկյունաձեւ տապանաքար :: ԱՐՑԱԽԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ

Ուղղանկյունաձեւ տապանաքար 1744 թ․

ԼՂՀ / Ասկերան / Ավետարանոց

Արձանագրություն, Հայերեն, Հիշատակագրություն 1744 թ․

Տապանաքար. ուղղանկյունաձև (170 x 56 x 36 սմ), գավիթ-դամբարանում, հարավային երեսին՝ կենցաղային պատկերաքանդակներ, արձանագրությունը՝ վերին հարթ մասում, 3 տող.

Այս է դապան մէլիք Պաղ(ի)րի որդի մէլիք Միրզ|այբէկին, թվին ՌՃՂԳ (1744), նո(յ)եմբերի ԺԱ (11)-ումն առ | Ա(ստուա)ծ փոխեցաւ, օվ որ գարդա, ողորմի ասի: Ամէն:

Հրատ. ԴՀՎ, V, էջ 149: Մաղալյան Ա., Արցախի մելիքությունները..., էջ 167-168:

Տարընթերցում. հրատարակիչը ննջեցյալի անձնանունը Եանխաթունին-ի փոխարեն ընթերցել է Եանիա [խա]թունին:

Ծանոթ. մելիք Բաղիրը մելիք Շահնազար Ա-ի որդին է, մելիք Հուսեինի եղբայրը, մելիք Միրզաբեկ Բ-ի հայրը: «Վարանդա մահալի Մելիք Բաղեր», [կնիք] ՄԷԼԻՔ ԲԱՂԸՐ»-ը, նշված է ի թիվս Շիրվանի և Շաքիի ավագանու՝ Աղվանից Եսայի կաթողիկոսի (1701-1728 թթ.) ենթակայության ներքո գտնվելուն նվիրված համաձայնագիրը ստորագրողների (Մատենադարանի պարսկերեն վավերագրերը, մաս III, Շարիաթական նոտարական փաստաթղթեր (ԺԷ-ԺԸ դդ.), կազմ.՝ Ք. Կոստիկյանը և Մ. Խեչոն, Երևան, 2018, էջ 103): Մելիք Բաղիրի մասին տե՛ս նաև Այվազյան Ա., Շիրվանցի հայ հրամանատարների սպանդն Ավետարանոցում (1723 թ. հունիս), “Пегион и мир”, 2024, դ 4, էջ 58-69: Հայտնի է, որ մելիք Միրզաբեկ Բ-ն 1744 թ. նոյեմբերի 10-ին «պարանով խեղդամահ է» արվում պարսից Նադիր շահի (1688/1698-1747) հրամանով (Միրզա Յուսուֆ Ներսեսով, Ճշմարտացի պատմություն, թարգմ. բնագրից, ներածությունը և ծանոթագրությունները՝ Ք. Կոստիկյանի, Երևան, 2000, էջ 42) հարկային պարտավորությունները չկատարելու պատճառով: Միքայել բեկ Մելիք-Շահնազարյանցն էլ «Վասն ծագման Մելիք-Շահնազարեան տոհմին» ձեռագիր նյութում մանրամասնում է. «Մելիք-Միրզաբեկն ապստամ[բ]վում է Նատիրից և հարկ չի տալիս. կարծում է թէ ...ինքն Մելիք-Հուսէյինն [է]: ...մին կիշեր վերան են հասնում 10 հօգով, քանդիր քցում շիլինքն, խեղդում» (Մաղալյան Ա., Վարանդայի Մելիք-Միրզաբեկի մահապատժի պատճառը, «Հայոց պատմության հարցեր», 2006, N 7, էջ 31, 34): Մելիք Միրզաբեկ Բ-ի որդին է Բաղիր բեկը (Մաղալյան Ա., Արցախի մելիքությունները..., էջ 171):

Աբրահամյան Է., Ավետարանոց գյուղի Մելիք-Շահնազարյանների տապանագրերը, «Վարձք», N 20, Երևան, 2024, էջ 60:

Հեղինակը Րաֆֆի Քորթոշյան
Տարեթիվ 2010 թ․

Տեսակը Գրչանկար
Հեղինակը Սասուն Դանիելյան
Տարեթիվ 2024 թ․