Բերդ :: ԱՐՑԱԽԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ

Բերդ 10 — 13 դդ․

ԼՂՀ / Քաշունիք / Ձոր

Տեղադրություն

Ներքին Խոջա-Մուսախլի գյուղատեղիի արեւելյան եզրին, ապառաժ լանջերով վեր խոյացող սարի գագաթին, դեռ պահպանվում են միջնադարյան բերդի ավերակները:

Սամվել Կարապետյան, Հայ մշակույթի հուշարձանները Խորհրդային Ադրբեջանին բռնակցված շրջաններում, Երևան, 1999, էջ 192:

Նկարագրություն
10 — 13 դդ․

Այդ բերդասարի հարավային լանջին ձգվում է միմյանցից 10 մ հեռավորությամբ, զույգ կիսաբոլոր աշտարակներով հզորացված, անմշակ քարով եւ կրաշաղախով կառուցված պարսպապատը: Դրանց պահպանված մասերի առավելագույն բարձրությունը հասնում է 6-7 մ-ի: Քիչ ավելի վեր՝ քարուկիր պատերի եւ այլ շինությունների մնացորդներն են: Առանձին կառույցների հետքեր կան նաեւ լեռան գագաթին: Բերդասարն այլ հատվածներում քարուկիր պարիսպներով ամրացված է միայն թշնամու հարձակման դեպքում մատչելի համարված հատվածները, քանի որ այլ կողմերից լեռը մեծ մասամբ շրջապատված է բնականից ուղղահայաց ժայռեղեն պարսպով: Պարսպապատերի պահպանված մասերի կառուցողական առանձնահատկությունները բնորոշ են X-XIII դարերին:
Ստեփանոս Օրբելյանն այս շրջանում հիշատակում է երկու՝ Պահու եւ Անդոկաբերդ բերդերի մասին: Ամենայն հավանականությամբ, Ներքին Խոջա-Մուսախլի գյուղի մոտ պահպանված բերդը դրանցից մեկն է: