Քարավազի Հին Կամուրջ :: ԱՐՑԱԽԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ

Քարավազի Հին Կամուրջ 17 դ․

ԼՂՀ / Ջաբրայիլ / Խուդափերին

Տեղադրություն

Գտնվում է Արցախի Կովսական գավառի տարածքում (այժմ` Քաշաթաղի շրջան)` Դիռի լեռան ստորոտում` Արաքս գետի վրա: Ծովի մակերևույթից ունի 248 մ բարձրություն: Աշխարհագրական կոորդինատներն են` N 39՛09՛25.39՛՛, E 46՛56՛15.17՛՛:

Սամվել Կարապետյան, Արցախի կամուրջները, Երևան, 2009, էջ 19:

Պատմություն
5 — 7 դդ․

Կառուցման հավանական ժամանակը` Ե-Է դարեր:

Սամվել Կարապետյան, Արցախի կամուրջները, Երևան, 2009, էջ 19:

13 դ․

Ամենավաղ հիշատակություններից մեկը վերաբերում է ԺԳ դարին. «...Աղահեճը, որը հատում է Աղվանո գետը մինչև Քարավազի կամուրջը...»: Արաբական և պարսկական աղբյուրներում կամուրջը վկայված է Հուդաֆերին, Խուդափերին անուններով:

Ստեփանոս Օրբելյան, Սյունիքի պատմություն, Երևան, 1986, էջ 263:
Սամվել Կարապետյան, Արցախի կամուրջները, Երևան, 2009, էջ 19:

Նկարագրություն
1890 թ․

Արդեն 1890-ական թթ. սկզբներին կամրջի առաջին հետազոտողներից մեկը նշել է. «Խիստ հնաշէն և համակ սրբատաշ քարով շինուած է վերին կամուրջն, որ ունի ինն աչք, որոց ոտքերն հաստատուած են բնութենաստեղծ վէմ քարերի վերայ: Աչքերի կամարներից կանգուն են չորսն և քանդուած հինգն...»:

Բարխուտարեանց Մ., Արցախ, Բագու, 1895, էջ 62:
Սամվել Կարապետյան, Արցախի կամուրջները, Երևան, 2009, էջ 19:

Ճարտարապետություն
1975 — 1977 թթ․

1975-1977 թթ. Արաքսի էներգետիկ հնարավորություններն ուսումնասիրելու խորհրդա-իրանական ծրագրի շրջանակներում կամուրջն առաջին անգամ չափագրվել է: Համաձայն ձեռք բերված տվյալների` 11 թռիչք ունեցող կամուրջն ուներ 130 մ երկարություն, 6 մ լայնություն և ջրի մակարդակից մինչև 12 մ բարձրություն:

Мамедзаде К., Строительное искусство Азербайджана, Баку, 1983, с. 47.
Սամվել Կարապետյան, Արցախի կամուրջները, Երևան, 2009, էջ 19:

Հիմնադրում

Հիմնադրումը վերագրվել է անտիկ, անգամ աքեմենյան դարաշրջանին:

Սամվել Կարապետյան, Արցախի կամուրջները, Երևան, 2009, էջ 19:

Նկարագրություն

Նոր կամրջից, գետի հոսանքով 750 մ վեր, պահպանվում են 11 թռիչքներից բաղկացած, բայց արդեն մեծ մասամբ կործանված թաղերով կամրջի մնացորդները։ Ի տարբերություն նախորդի, որը գերազանցապես կառուցված է աղյուսով, վերջինս առավելապես շարված է սրբատաշ եւ կոփածո քարով, կրաշաղախով։ Ուսումնասիրողները հանգել են այն հետեւության, որ այն, առնվազն VII դարում կառուցված կամրջի հիմքերի վրա վերականգնվել է XIII դարում, բայց, այնուամենայնիվ, չի դիմացել ժամանակի փորձությանը։

А. В. Саламзаде, К. М. Мамедзаде, 1983, Мосты Азербайджана XII-XIII вв. "Архитектурное наследство", Москва, 1983, Էջ 91-97։
Սամվել Կարապետյան, Հայ մշակույթի հուշարձանները Խորհրդային Ադրբեջանին բռնակցված շրջաններում, Երևան, 1999, էջ 242:

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը տիեզերքից
Հեղինակը http://earth.google.com

Քարավազի բազմաթռիչք հին կամրջի տեսքը տիեզերքից

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ

Հատված կամրջախելերից

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը տիեզերքից
Հեղինակը http://earth.google.com/

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ

Տեսակը Լուսանկար
Հեղինակը Ֆիլիպ Զալյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ

Տեսակը Չափագրություն
Հեղինակը Արտատպություն
Աղբյուրը Գծագիր

Հրատարակության պատրաստումը` Աշոտ Հակոբյանի

Անվանում	Հիշ. ժամանակը	Ստուգաբանություն
Հուդաֆերին
Խուդափերին