Կամուրջ :: ԱՐՑԱԽԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ

Կամուրջ

ԼՂՀ / Մարտակերտ / Խունկութալա

Տեղադրություն

Գտնվում էր Արցախի Հանրապետության Մարտակերտի շրջանի Գետավան գյուղից 6 կմ արևմուտք` Խաթրավանքից հյուսիս` Տրտու (Թարթառ) գետի վրա:

Սամվել Կարապետյան, Արցախի կամուրջները, Երևան, 2009, էջ 44:

Պատմություն
1301 թ․

Համաձայն կամրջի կառուցման առթիվ կանգնեցված խաչքարի հիշատակագրության` շինարարությունն ավարտվել է 1301 թ.:

Սամվել Կարապետյան, Արցախի կամուրջները, Երևան, 2009, էջ 44:

Հայտնի չէ, թե քանի դար է կամուրջը կանգուն մնացել, սակայն քանդված պետք է լինի ԺԹ դարից առաջ: Համենայն դեպս, դրա գոյության մասին վկայող առաջին հեղինակը, ըստ էության, 1838 թ. տեսել է ոչ թե կամուրջը, այլ այն խաչքարը, որն ավանդում էր կամրջի գոյությունը. «Վանքի տակի գետամիջի խաչի գիրն է»: Տեղադրության բառացի կրկնությունն ու վիմագրի նույնական վերահրատարակությունը հեղինակել է նաև Ս. Ջալալյանցը:

Ստորագրութիւն Կաթուղիկէ Էջմիածնի և հինգ գաւառացն Արարատայ, աշխատասիրութեամբ Յովհաննու եպիսկոպոսի Շահխաթունեանց Շահրիարցւոյ միաբանի սրբոյ Էջմիածնի, հ. Բ, Ս. Էջմիածին, 1842, էջ 363:
Ջալալեանց Ս., Ճանապարհորդութիւն ի Մեծն Հայաստան, մասն Ա, Տփղիս, 1842, էջ 206:
Սամվել Կարապետյան, Արցախի կամուրջները, Երևան, 2009, էջ 44:

Սույն արձանագրության հետագայի վերահրատարակիչների տվյալները ցույց են տալիս, որ նրանք էլ ոչ միայն կամուրջը չեն տեսել, այլ մինչև իսկ այդ կամրջի կառուցման մասին վկայող վերոնշյալ արձանագրությամբ խաչքարը:

Բարխուտարեանց Մ., Արցախ, Բագու, 1895, էջ 196:
Դիվան հայ վիմագրության, պր. V, Երևան, 1982, էջ 128:
Շահինյան Ա., Հայաստանի միջնադարյան կոթողային հուշարձանները, Երևան, 1984, էջ 53:
Սամվել Կարապետյան, Արցախի կամուրջները, Երևան, 2009, էջ 44:

Արձանագրություն, Հայերեն, Փորագիր, Շինարարական

«Վանքի տակի գետամիջի խաչի գիրն է».
Կամաւն Ա(ստուծո)յ ես Ասփայ դուստր մեծ իշխանին Տարսայիճին եւ Մինախաթունին եւ ամուսին հսկայազաւր իշխանին Գրիգորի, որդւոյն մեծ իշխանին Հասանայ քաջի տեառն Աղուանից կապեցի զխաչս, շինեցի զկամուրջս յիշատակ հոգւոցն մերոց անցելոց ներկայից եւ ապագայից։

Հրատ. Ստորագրութիւն Կաթուղիկէ Էջմիածնի և հինգ գաւառացն Արարատայ, աշխատասիրութեամբ Յովհաննու եպիսկոպոսի Շահխաթունեանց Շահրիարցւոյ միաբանի սրբոյ Էջմիածնի, հ. Բ, Էջմիածին, 1842, էջ 363: Ջալալեանց Ս., Ճանապարհորդութիւն ի Մեծն Հայաստան, մասն Ա, Տփղիս, 1842, էջ 206: Բարխուտարեանց Մ., Արցախ, Բագու, 1895, էջ 196: Դիվան հայ վիմագրության, պր. V, Երևան, 1982, էջ 128: