Բողոքական քարոզիչների Տպարան :: ԱՐՑԱԽԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ

Բողոքական քարոզիչների Տպարան 1822 — 1833 թթ․

ԼՂՀ / Շուշի / Շուշի

Պատմություն
1822 թ․

Բողոքական քարոզիչների տպարան (մոտ 1822-1833). Հայաստանի տարածքում երկրորդ տպարանը բացվում է մոտ 1822 թ. Շուշիում Բազելի «Ավետարանական քարոզչական ընկերության» քարոզիչներ Ավգուստ Դիտրիխի և Ֆիլիցան Զարեմբայի ջանքերով:

Էմմա Աբրահամյան, Տպարանները հայոց հայրենիքում, «Վարձք», 2012, N 6, էջ 4:

1830 թ․

1830 թ. Ե. Սմիթն ու Հ. Դուայթը վկայել են, որ քարոզիչները Շուշիում ունեն պ. Դիտրիխի ղեկավարությամբ գործող տպարան, որտեղ տպագրվող հայերեն աշխատությունները պարտադիր կերպով ենթարկվում էին գրաքննության սկզբում Ներսես արքեպիսկոպոսի, ապա Էջմիածնի Սինոդի կողմից. «Ամենակարևոր աշխատանքը, որը ձեռնարկվել է պ. Դիտրիխի կողմից, և որից ամենամեծ օգտակարությունն է ակնկալվում, Նոր Կտակարանի թարգմանությունն է ժողովրդական հայերենով...: Այժմ փաստացիորեն գրաքննիչների թշնամական դիմադրության պատճառով տպարանի աշխատանքները բոլոր բաժիններում դադարեցված են: Այսպես հայկական հիերարխիայի ներկայացուցիչները ռուսական օրենքների օգնությամբ և պապական իշխանության ոգով ու դաժանությամբ գործի են դնում իրենց իշխանությունը...»:

Researches of the Rev. E. Smith and Rev. H. G. O. Dwight in Armenia..., pp. 318-320 (բնագրում՝ “The most important workwhich Mr. Dittrich has attempted, and the one from which the most good is anticipated, is a translation of the New Testament into the vulgar dialect of the Armenians. ...The operations of the press in every department, are in fact now entirely stopped by the inimical opposition of the censors. Thus is the Armenian hierarchy, by the aid of Russian laws, exercising, with the spirit and rigor of papacy...” ):
Էմմա Աբրահամյան, Տպարանները հայոց հայրենիքում, «Վարձք», 2012, N 6, էջ 4-5:

Գործունեության ընթացքում քարոզիչների տպարանը հրատարակում է 22 գիրք: